Nie wiemy dotychczas kto, gdzie i kiedy wytworzył po raz pierwszy szkło. Ponieważ najstarsze wyroby szklane, pochodzące sprzed przeszło 5000 lat, znaleziono w Mezopotamii i Egipcie, wnioskujemy, że w tych właśnie ośrodkach najstarszej cywilizacji sztukę wytwarzania szkła znano już w czasach przedhistorycznych. NIe ulega wątpliwości, że szkło zostało wynalezione przypadkowo. Mogło się to stać podczas wytapiania brązu albo przy okazji glazurowania naczyń ceramicznych, czyli pokrywania ich szkliwem.
Faktem jest, że w czasach historycznych, ale na długo jeszcze przed naszą erą, Asyryjczycy i Egipcjanie tak już opanowali umiejętność wytwarzania szkła, że poznanie i stosowanie przez nich sposoby przetrwały do czasów nowożytnych. Bowiem aż do obecnego wieku szklarstwo było rzemiosłem polegającym na doświadczeniu przekazywanym z pokolenia na pokolenie i na biegłości pracy ręcznej. Rozwój metod pracy postępował bardzo wolno.
Rozwój nauk technicznych, który towarzyszył w drugiej połowie XIX w. powstawaniu wielkiego przemysłu, dał podstawy do tworzenia technologii szklarskiej. Od początku zaś obecnego wieku następuje w szklarstwie gwałtowny rozwój mechanizacji, a ostatnio - automatyzacji. Technologia szkła stała się dyscypliną naukową, wypierającą tradycyjne sposoby wytwarzania szkła na rzecz naukowych metod pracy.
Historyczny rozwój technologii szkła można przedstawić w następującym skrócie.
| • |
W I wieku wytwórczość szkła przeniosła się z Egiptu oraz Syrii do Rzymu, a następnie, wraz z rozszerzeniem wpływów Cesarstwa Rzymskiego, do Hiszpanii, Galii, Nadrenii i Brytanii. |
| • |
W VI ÷ VII wieku upadek Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego spowodował zanik szklarstwa w Europie. Wytwórczość przeniosła się do Bizancjum i tu nastąpił rozkwit szklarstwa. |
| • |
W IX wieku powstał w Republice Weneckiej (na wyspie Murano) nowy ośrodek szklarstwa, którego rozwój wzmógł się w 1204 r. po upadku Bizancjum. Rozkwit szklarstwa trwał do XVII w. |
| • |
W 1090 roku niemiecki zakonnik Teofil Presbyter opisał w dziele pt. "Schedula diversarum artium" sposoby wytwarzania różnych szkieł. |
| • |
W 1330 roku zaczęto wyrabiać okrągłe szybki okienne roztaczane, oprawiane w ołowiane ramy. Tego rodzaju okna rozpowszechniły się w średniowieczu i stanowią swoisty rys ówczesnej architektury. |
| • |
W 1507 roku wenecjanin Gallo ulepszył sposób wyrobu luster szklanych. Wyrób luster rozwinął się w Wenecji, a następnie w Niemczech i Flandrii. |
| • |
W 1530 roku zakonnik Jerzy Agricola opisał w dziele pt. "Dere metalica" sposoby budowy pieców szklarskich i wytwarzania wyrobów szklanych. |
| • |
W 1600 roku zastosowano w Angli wyrób szkła ołowiowego, które w X w. było już wyrabiane na ziemiach Polski i Rusi Kijowskiej. |
| • |
W 1612 roku Antonio Neri w dziele pt. "L'Arte Vitraria" opisał technikę wyrobu szkła. |
| • |
W 1635 roku w Angli użyto po raz pierwszy do topienia masy szklanej węgla kamiennego zamiast drewna. Wynaleziono przy tym kryte donice chroniące topioną masę przed dymem z węgla. |
| • |
W 1670 roku Schwanbardt z Norymbergii wynalazł sposób wytrawiania szkła kwasem fluorowodorowym. Powstały szkła trawione i matowane. |
| • |
W 1679 roku Niemiec Jan Kunckiel wydał pracę pt. "Ars vitraria experimentalis", będącą zbiorem praktycznych wskazówek z technologii szkła. |
| • |
W 1680 roku Kunckiel wytopił czerwone szkło rubinowe, barwione złotem. |
| • |
W 1683 roku Michał Müller w Czechach wytopił po raz pierwszy szkło potasowo-wapienne, zwane "kredowym" albo "czeskim kryształem". Rozkwitające szklarstwo czeskie przejęło przodownictwo w świecie od upadającego szklarstwa weneckiego. |
| • |
W 1688 roku Łukasz de Nehou rozpoczął we Francji wyrób szkła płaskiego lanego i walcowanego. |
| • |
W 1750 roku M. W. Łomonosow podjął szereg prac badawczych nad syntezą szkieł barwnych. Były to pierwsze w szklarstwie prace doświadczalne prowadzone metodą naukową. |
| • |
W 1764 roku Rosjanin K. G. Laksman użył po raz pierwszy do produkcji szkła siarczanu sodowego (sulfatu) zamiast sody. |
| • |
W 1780 roku francuski chemik J. Chaptal wprowadził w skład szkła tlenek glinowy. |
| • |
W 1791 roku po raz pierwszy użyto w produkcji szkła sody sztucznej, produkowanej metodą Leblanca. |
| • |
W 1810 roku wynaleziono w Anglii kształtowanie szkła metodą wytłaczania urządzeniami mechanicznymi. |
| • |
W 1829 roku po raz pierwszy wprowadzono do szkła tlenek barowy. |
| • |
W 1832 roku Czech Bedrzich Egermann wynalazł sposób lazurowania szkła srebrem, a następnie miedzią. |
| • |
W 1846 roku H. Bessemer wynalazł sposób wytwarzania szkła płaskiego przez wylewanie między walce. |
| • |
W 1850 roku Fekentscher w. Zwickau skonstruował piec szklarski opalany gazem generatorowym z węgla brunatnego. |
| • |
W 1856 roku Fryderyk Siemens skonstruował regeneracyjny piec szklarski. Wynalazek ten zapoczątkował budowę nowych pieców, osiągających znacznie wyższą niż dotychczas temperaturę topienia masy szklanej. |
| • |
W 1868 roku Siemens zbudował pierwszą wannę zmianową. Wynalazek ten zrewolucjonizował technikę produkcji szkła. |
| • |
W 1873 roku wynaleziono pierwsze maszyny (półałtomaty) do wydmuchiwania szkła z wytłaczanej bańki. |
| • |
W 1886 roku skonstruowano pierwszy półautomat do wydmuchiwania szkła. |
| • |
W 1891 roku po raz pierwszy zastosowano do barwienia szkła selen odkryty w 1817 r. przez Bercelsiusa. |
| • |
W 1899 roku Michał Owens skonstruował przyrząd do zasysania masy szklanej (zasilacz ssący). |
| • |
W 1903 roku J. H. Lubers wynalazł sposób ciągnienia walców szklanych do wyrobu szkła okiennego i skonstruował urządzenie do ciągnienia tych walców. |
| • |
W 1905 roku Belg E. Fourcault rozpoczął próby wytwarzania szkła płaskiego sposobem ciągnienia masy szklanej z dyszy szamotowej. |
| • |
W 1905 roku M. Owens i W. Bock skonstruowali pierwszy automat do wydmuchiwania butelek. |
| • |
W 1912 roku Kadow zbudował i uruchomił automat do wydmuchiwania cienkościennych wyrobów szklanych, znany pod nazwą Westlake. |
| • |
W 1913 roku Tucker i Reeves zbudowali pierwszy zasilacz kroplowy. |
| • |
W 1914 roku F. Danner skonstruował i uruchomił maszynę do ciągnienia rurek szklanych. |
| • |
W 1916 roku amerykański inżynier Gregorius Wynalazł bezdyszowy sposób ciągnienia szkła płaskiego, znany jako sposób Pittsburgh.
W 1983 roku w Podegrodziu Jan Plata zakłada firmę "Kryształ", która kożystając z wielowiekowej tradycji i ogromnego doświadczenia poprzedników, kontynuuje pracę nad przybliżaniem szkła i wyrobów szklanych coraz szerszym rzeszom klientów. Już ponad 20 lat. |
Potem już z roku na rok powstaje coraz więcej wynalazków. Ulepsza się urządzenia, narzędzia i metody pracy. Uczeni wielu krajów badają właściwości szkła i opracowują coraz skuteczniejsze sposoby ich ulepszania. Dzięki tym zbiorowym wysiłkom wytwarza się coraz lepsze szkła. Równocześnie wyroby szklane stają się coraz tańsze, a zatem dostępne wszystkim ludziom, nie tylko możnym i bogatym, jak to było przez kilkadziesiąt wieków.
